خواص و فواید گندم سیاه

در اولین جمله باید بگوییم که گندم سیاه بر خلاف اسمش ربطی به گندم ندارد. گندم سیاه جزو گروهی از خوراکی‌هاست که به شبه غلات معروف اند. اما شبه غلات چیست؟ شبه‌غلات‌ها دانه‌هایی هستند که درست مانند دانه‌های غلات مصرف می‌شوند اما گیاهی، علفی نیست. شبه غلات ها معمولا پروتئن بیشتر و با کیفیت تری دارند. در این مطلب قصد نداریم در مورد شبه غلات صحبت کنیم اما موضوع جالبی است که در مطالب بعدی حتما به آن خواهیم پرداخت. اما گندم سیاه چیست و چه خواصی دارد؟ در ادامه با ما همراه باشید.

گندم سیاه چیست؟

عمان طور که گفته شد گندم سیاه، برخلاف نامش، ربطی به گندم ندارد، بنابراین حاوی گلوتن نیست. گندم سیاه فراوری‌ شده و به شکل دانه، آرد، نودل یا دمنوش در دسترس مردم قرار می‌گیرد.

غلات گندم سیاه مانند برنج در بازار وجود دارد و یکی از مواد غذایی اصلی اروپای قدیم و آسیاست. این گیاه به دلیل اینکه سرشار از مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌های متفاوت است، غذایی سالم به حساب می‌آید و طرفداران زیادی دارد. حتی گندم سیاه می‌تواند قند خون را کنترل کند.

گندم سیاه، قهوه‌ای است و شکل نامنظمی دارد. دو نوع گندم سیاه، معمولی (با نام علمی Fagopyrum esculentum) و تارتاری (با نام علمی Fagopyrum tartaricum)، وجود دارد.

مواد مغذی گندم سیاه

مواد اصلی تغذیه‌ای گندم سیاه، کربوهیدرات ها هستند؛ اما پروتئین، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان هم در آن یافت می‌شود. ارزش تغذیه‌ای گندم سیاه به طور قابل توجه‌ای، از غلات دیگر، بسیار بیشتر است.

مقدار مواد مغذی ۱۰۰ گرم گندم سیاه به عبارت زیر هستند:

• کالری: ۳۴۳
• آب: ۱۰٪
• پروتئین: گرم
• کربوهیدرات‌ها: ۷۱,۵ گرم
• فیبر: ۱۰ گرم
• قند: —
• چربی: ۳,۴ گرم
• چربی اشباع‌شده: ۰,۷۴ گرم
• چربی تک‌اشباع‌نشده: ۱,۰۴ گرم
• چربی چنداشباع‌نشده: ۱,۰۴ گرم
• امگا۳: ۰,۰۸ گرم
• امگا۶: ۰,۹۶ گرم
• چربی ترنس: —

پروتئین

گندم سیاه حاوی مقدار کمی پروتئین است. در واقع ۳,۴٪ دانه‌های پخته‌شده یک فنجان گندم سیاه پروتئین است. به دلیل ویژگی اسید‌آمینهٔ موجود در پروتئین گندم سیاه، ارزش تغذیه‌ای آن بسیار بالاست. به ویژه اینکه، این غله سرشار از اسید‌آمینه‌های لیزین و آرژینین است.

اما قابل هضم بودن این پروتئین‌ها به دلیل وجود مواد غیرمغذی مانند بازدارنده‌های آنزیم پروتئاز و جوهر مازو، نسبتا کم است. آنزیم پروتئاز برای هضم انواع مختلف پروتئین کاربرد دارد. جوهر مازو هم در عصارهٔ بسیاری از گیاهان وجود دارد و موجب تحریک معده، باریکی روده، حالت تهوع و استفراغ می‌شود.

در بررسی‌های حیوانی مشخص شد که پروتئین گندم سیاه می‌تواند باعث کاهش کلسترول خون شود، جلوی تشکیل سنگ صفرا را بگیرد و از خطر ابتلا به سرطان رودهٔ بزرگ پیشگیری کند.

گندم سیاه مانند شبه‌غلات دیگر گلوتن ندارد و مناسب افرادی است که نمی‌توانند گلوتن را تحمل کنند.

خواص گندم سیاه برای پوست و مو

ضد آفتاب طبیعی

گندم سیاه مقادیر زیادی روتن دارد که پوست را در برابر اشعه های مضر خورشید محافظت کرده و احتمال آفتاب سوختگی را کاهش می دهد.

جوان سازی پوست صورت

مصرف منظم گندم سیاه به دلیل مقادیر بالای آنتی اکسیدان ها و فلاونوئید هایی که دارد با کاهش چین و چروک به جوان سازی پوست صورت کمک می کنند.

پوست درخشان و شفاف

منیزیم موجود در گندم سیاه به بهبود گردش خون در بدن صورت کمک کرده و پوست را درخشان و شفاف می سازد.

تقویت و افزایش رشد مو

مقادیر بالای ویتامین ها و مواد معدنی موجود در گندم سیاه با تقویت فولیکول های مو به افزایش رشد موی سر کمک می کند.

فواید دارویی و درمانی گندم سیاه برای بدن

لاغری و کاهش وزن

گندم سیاه کالری پایینی دارد و به عنوان یکی از بهترین مواد غذایی برای افرادی که رژیم لاغری دارند.همچنین مقادیر بالای فیبر موجود در گندم سیاه به کاهش اشتها کمک کرده و با جلوگیری از پرخوری باعث لاغری و کاهش وزن می شودو

دیابت و قند خون

در مقایسه با بسیاری از غلات و دانه های کامل، گندم سیاه شاخص گلیسمی پایینی دارد. کربوهیدرات های پیچیده ی موجود در گندم سیاه به آهستگی به جریان خون وارد می شوند و در نتیجه باعث افزایش قند خون نمی شوند.مطالعات انجام شده نشان می دهد که افراد مبتلا به دیابت نوع 2 که گندم سیاه را برای دو ماه به رژیم غذایی خود وارد می کنند، قند خون و مقاومت به انسولین در آن ها بهبود قابل توجهی پیدا می کند. (در این آزمایش از دارو های کاهش دهنده قند خون استفاده نشده است)

جنین و زنان باردار

• فولات موجود در گندم سیاه از نقایص لوله عصبی جنین در دوران بارداری جلوگیری می کند.
• مقادیر بالای ویتامین ها و مواد معدنی موجود در گندم سیاه به بهبود رشد جنین کمک می کند.
• گندم سیاه مقادیر بالای فیبر دارد و مصرف آن در دوران بارداری به بهبود هضم غذا، کاهش نفخ، درمان یبوست و کاهش کلسترول خون بالا کمک می کند.
• مقادیر بالای پروتئین و کربوهیدرات های موجود در گندم سیاه به افزایش انرژی روزانه کمک کرده و خستگی و بی حالی در زنان باردار را درمان می کند.
• مقادیر بالای ویتامین های B موجود در گندم سیاه برای پیشگیری و درمان افسردگی در زنان باردار مفید می باشد.

کلسترول خون

مقادیر بالای فیبر موجود در گندم سیاه به کاهش کلسترول خون کمک کرده و خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی را کاهش می دهد.

فشار خون

روتن یکی از مواد مغذی موجود در گندم سیاه به بهبود گردش خون کمک کرده و باعث کاهش فشار خون بالا می شود.

سلامت قلب

تحقیقات نشان می دهد که گندم سیاه به دلیل مقادیر بالای آنتی اکسیدان هایی که دارد، دارای خواص ضد التهابی بوده و خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی را کاهش می دهد.مقادیر بالای فیبر و روتن موجود در گندم سیاه با کاهش کلسترول و فشار خون بالا به سلامتی قلب کمک کرده و خطر ابتلا به بیماری های قلبی و حمله ی قلبی را کاهش می دهد.

سرطان

گندم سیاه حاوی مقادیر بالای فلاونوئید ها و آنتی اکسیدان هاست که با کاهش رادیکال های آزاد، خطر استرس اکسیداتیو در بدن را کاهش داده و به پیشگیری و درمان انواع سرطان ها به ویژه سرطان سینه کمک می کند.

خواص و فواید گندم سیاه

در اولین جمله باید بگوییم که گندم سیاه بر خلاف اسمش ربطی به گندم ندارد. گندم سیاه جزو گروهی از خوراکی‌هاست که به شبه غلات معروف اند. اما شبه غلات چیست؟ شبه‌غلات‌ها دانه‌هایی هستند که درست مانند دانه‌های غلات مصرف می‌شوند اما گیاهی، علفی نیست. شبه غلات ها معمولا پروتئن بیشتر و با کیفیت تری دارند. در این مطلب قصد نداریم در مورد شبه غلات صحبت کنیم اما موضوع جالبی است که در مطالب بعدی حتما به آن خواهیم پرداخت. اما گندم سیاه چیست و چه خواصی دارد؟ در ادامه با ما همراه باشید.

گندم سیاه چیست؟

عمان طور که گفته شد گندم سیاه، برخلاف نامش، ربطی به گندم ندارد، بنابراین حاوی گلوتن نیست. گندم سیاه فراوری‌ شده و به شکل دانه، آرد، نودل یا دمنوش در دسترس مردم قرار می‌گیرد.

غلات گندم سیاه مانند برنج در بازار وجود دارد و یکی از مواد غذایی اصلی اروپای قدیم و آسیاست. این گیاه به دلیل اینکه سرشار از مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌های متفاوت است، غذایی سالم به حساب می‌آید و طرفداران زیادی دارد. حتی گندم سیاه می‌تواند قند خون را کنترل کند.

گندم سیاه، قهوه‌ای است و شکل نامنظمی دارد. دو نوع گندم سیاه، معمولی (با نام علمی Fagopyrum esculentum) و تارتاری (با نام علمی Fagopyrum tartaricum)، وجود دارد.

مواد مغذی گندم سیاه

مواد اصلی تغذیه‌ای گندم سیاه، کربوهیدرات ها هستند؛ اما پروتئین، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان هم در آن یافت می‌شود. ارزش تغذیه‌ای گندم سیاه به طور قابل توجه‌ای، از غلات دیگر، بسیار بیشتر است.

مقدار مواد مغذی ۱۰۰ گرم گندم سیاه به عبارت زیر هستند:

• کالری: ۳۴۳
• آب: ۱۰٪
• پروتئین: گرم
• کربوهیدرات‌ها: ۷۱,۵ گرم
• فیبر: ۱۰ گرم
• قند: —
• چربی: ۳,۴ گرم
• چربی اشباع‌شده: ۰,۷۴ گرم
• چربی تک‌اشباع‌نشده: ۱,۰۴ گرم
• چربی چنداشباع‌نشده: ۱,۰۴ گرم
• امگا۳: ۰,۰۸ گرم
• امگا۶: ۰,۹۶ گرم
• چربی ترنس: —

پروتئین

گندم سیاه حاوی مقدار کمی پروتئین است. در واقع ۳,۴٪ دانه‌های پخته‌شده یک فنجان گندم سیاه پروتئین است. به دلیل ویژگی اسید‌آمینهٔ موجود در پروتئین گندم سیاه، ارزش تغذیه‌ای آن بسیار بالاست. به ویژه اینکه، این غله سرشار از اسید‌آمینه‌های لیزین و آرژینین است.

اما قابل هضم بودن این پروتئین‌ها به دلیل وجود مواد غیرمغذی مانند بازدارنده‌های آنزیم پروتئاز و جوهر مازو، نسبتا کم است. آنزیم پروتئاز برای هضم انواع مختلف پروتئین کاربرد دارد. جوهر مازو هم در عصارهٔ بسیاری از گیاهان وجود دارد و موجب تحریک معده، باریکی روده، حالت تهوع و استفراغ می‌شود.

در بررسی‌های حیوانی مشخص شد که پروتئین گندم سیاه می‌تواند باعث کاهش کلسترول خون شود، جلوی تشکیل سنگ صفرا را بگیرد و از خطر ابتلا به سرطان رودهٔ بزرگ پیشگیری کند.

گندم سیاه مانند شبه‌غلات دیگر گلوتن ندارد و مناسب افرادی است که نمی‌توانند گلوتن را تحمل کنند.

خواص گندم سیاه برای پوست و مو

ضد آفتاب طبیعی

گندم سیاه مقادیر زیادی روتن دارد که پوست را در برابر اشعه های مضر خورشید محافظت کرده و احتمال آفتاب سوختگی را کاهش می دهد.

جوان سازی پوست صورت

مصرف منظم گندم سیاه به دلیل مقادیر بالای آنتی اکسیدان ها و فلاونوئید هایی که دارد با کاهش چین و چروک به جوان سازی پوست صورت کمک می کنند.

پوست درخشان و شفاف

منیزیم موجود در گندم سیاه به بهبود گردش خون در بدن صورت کمک کرده و پوست را درخشان و شفاف می سازد.

تقویت و افزایش رشد مو

مقادیر بالای ویتامین ها و مواد معدنی موجود در گندم سیاه با تقویت فولیکول های مو به افزایش رشد موی سر کمک می کند.

فواید دارویی و درمانی گندم سیاه برای بدن

لاغری و کاهش وزن

گندم سیاه کالری پایینی دارد و به عنوان یکی از بهترین مواد غذایی برای افرادی که رژیم لاغری دارند.همچنین مقادیر بالای فیبر موجود در گندم سیاه به کاهش اشتها کمک کرده و با جلوگیری از پرخوری باعث لاغری و کاهش وزن می شودو

دیابت و قند خون

در مقایسه با بسیاری از غلات و دانه های کامل، گندم سیاه شاخص گلیسمی پایینی دارد. کربوهیدرات های پیچیده ی موجود در گندم سیاه به آهستگی به جریان خون وارد می شوند و در نتیجه باعث افزایش قند خون نمی شوند.مطالعات انجام شده نشان می دهد که افراد مبتلا به دیابت نوع 2 که گندم سیاه را برای دو ماه به رژیم غذایی خود وارد می کنند، قند خون و مقاومت به انسولین در آن ها بهبود قابل توجهی پیدا می کند. (در این آزمایش از دارو های کاهش دهنده قند خون استفاده نشده است)

جنین و زنان باردار

• فولات موجود در گندم سیاه از نقایص لوله عصبی جنین در دوران بارداری جلوگیری می کند.
• مقادیر بالای ویتامین ها و مواد معدنی موجود در گندم سیاه به بهبود رشد جنین کمک می کند.
• گندم سیاه مقادیر بالای فیبر دارد و مصرف آن در دوران بارداری به بهبود هضم غذا، کاهش نفخ، درمان یبوست و کاهش کلسترول خون بالا کمک می کند.
• مقادیر بالای پروتئین و کربوهیدرات های موجود در گندم سیاه به افزایش انرژی روزانه کمک کرده و خستگی و بی حالی در زنان باردار را درمان می کند.
• مقادیر بالای ویتامین های B موجود در گندم سیاه برای پیشگیری و درمان افسردگی در زنان باردار مفید می باشد.

کلسترول خون

مقادیر بالای فیبر موجود در گندم سیاه به کاهش کلسترول خون کمک کرده و خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی را کاهش می دهد.

فشار خون

روتن یکی از مواد مغذی موجود در گندم سیاه به بهبود گردش خون کمک کرده و باعث کاهش فشار خون بالا می شود.

سلامت قلب

تحقیقات نشان می دهد که گندم سیاه به دلیل مقادیر بالای آنتی اکسیدان هایی که دارد، دارای خواص ضد التهابی بوده و خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی را کاهش می دهد.مقادیر بالای فیبر و روتن موجود در گندم سیاه با کاهش کلسترول و فشار خون بالا به سلامتی قلب کمک کرده و خطر ابتلا به بیماری های قلبی و حمله ی قلبی را کاهش می دهد.

سرطان

گندم سیاه حاوی مقادیر بالای فلاونوئید ها و آنتی اکسیدان هاست که با کاهش رادیکال های آزاد، خطر استرس اکسیداتیو در بدن را کاهش داده و به پیشگیری و درمان انواع سرطان ها به ویژه سرطان سینه کمک می کند.